sexuality and culture

मानववंशशास्त्रातील अलीकडचे संशोधन असे सांगते की, भारतातील लोकांमध्ये निरनिराळ्या वंशांचे मिश्रण झालेले दिसून येते. या शास्त्राच्या दृष्टीने पाहिले असता, निग्रॉइड (आफ्रिका), मंगोलॉइड (चीन मंगोलिया), ऑस्ट्रेलॉइड (आग्नेय आशिया) आणि कॉकेशोईड…

ऋग्वेदाच्या रचनेनंतर शे पाचशे वर्षांच्या काळात म्हणजे ख्रिस्तपूर्व ९०० ते १००० वर्षांत यजुर्वेदाची रचना होत गेली.  त्यामध्ये प्रामुख्याने यज्ञ, होम हवन आदी विधी कसे करायचे याचे तपशीलवार वर्णन केले आहे. इतिहासाचार्य राजवाडे यांनी असे दाखवून…

इतिहासाचार्य राजवाडे यांनी “भारतीय विवाह संस्थेचा इतिहास” लिहून आपल्या इतिहासातल्या कित्येक अज्ञात गोष्टी, रूढी व चालीरीती प्रकाशात आणल्या. त्यांचे विखुरलेले लेख त्यांच्या मृत्यूनंतर पन्नास वर्षांनी पुस्तकरूपाने प्रसिद्ध झाले. समाजाच्या…

रीति रिवाज, रूढी, रूपके, समजुती, कल्पना, विचार आणि मूल्ये या सर्वांचा “ संस्कृती” या संकल्पनेमध्ये समावेश होतो.  प्रत्येक समाजाच्या ऐतिहासिक अनुभवाचे प्रतिबिंब  ‘संस्कृती’  मध्ये पडलेले असते. समाज हा जितक्या प्रमाणात गतिशील असतो त्या…

लग्नाच्या पहिल्या रात्री सेक्स करताना रक्त आलं नाही तर ती ‘सेकंड हॅण्ड माल’ आहे, असा शेरा सर्रास तिच्यावर मारला जातो. याच्यावरून लग्न मोडल्याचेही प्रसंग आहेत. काही जातपंचायतींनी कौमार्य चाचणीचे कठोर निकष लावले आहेत. कौमार्य चाचणी उत्तीर्ण…

नुकत्याच (२५ जाने १९) निवर्तलेल्या ज्ञानपीठ विजेत्या हिंदी साहित्यिक कृष्णा सोबती यांची ही गाजलेली कादंबरी - ‘मित्रो मर जा नी ‘ १९६६ मध्ये त्यांनी ती लिहिली त्यावेळी त्या ४१ वर्षांच्या होत्या आणि अविवाहित होत्या.  त्यांनी एकमेव विवाह केला…

काही काही पुस्तके अशी असतात की सामान्य वाचकांपेक्षा अभ्यासकांमध्ये ती अधिक प्रिय होतात.  वर्तमान कालगणनेच्या आगे मागे एक शतक या कालखंडात रचलेला मराठीतील आद्य ग्रंथ समजला जाणारा ‘गाहा सत्तसई ‘ अर्थात गाथा सप्तशती हा या प्रकारात मोडतो.   …

शंकर-पार्वती यांचा मुलगा कुमार म्ह. कार्तिकेय याच्या जन्माची कथा सांगणारे हे महाकाव्य. मागील भाग  लैंगिकता व संस्कृती ११ – कालिदास : कुमारसंभव या पूर्वार्धात आपण कुमारसंभवची अर्धी कथा पाहिली आहे. या उत्तरार्धात पुढील कथा…

भाग दुसरा – कालिदास : कुमारसंभव शंकर-पार्वती यांचा मुलगा कुमार म्ह. कार्तिकेय याच्या जन्माची कथा सांगणारे हे महाकाव्य. या कथावस्तूची भुरळ कालिदासाला पडण्याचे कारण काय असावे, हा प्रश्न साहजिक आहे. शतपथ ब्राह्मण, एकाहून अधिक पुराणे…

भाग पहिला - कालिदास : मेघदूत गेली किमान दीड हजार वर्षे भारताच्या साहित्यविश्वात आपले अढळ स्थान निर्माण करणारा कविकुलगुरु कालिदास हा गेल्या दोनशे वर्षात जगभर जाऊन पोचला. असे म्हणतात की कालिदासाच्या ‘अभिज्ञानशाकुंतलम्’ या नाटकाचे भाषांतर…